Η μόρφωση σύμφωνα με τον Σωκράτη

Ρώτησαν κάποτε τον φιλόσοφο Σωκράτη πότε ένας άνθρωπος θεωρείται μορφωμένος. Δεν ανέφερε καθόλου την συσσώρευση γνώσεων. Απεναντίας απάντησε με τον εξής τρόπο:

«Η μόρφωση, είναι θέμα συμπεριφοράς.

Εάν η εκπαίδευση είχε πράγματι σχέση με την μάθηση…

Εάν η εκπαίδευση είχε πράγματι σχέση με την μάθηση τότε

…θα αφήναμε τα παιδιά να κάνουν περισσότερες ερωτήσεις και μετά θα τούς δίναμε την κατάλληλη υποστήριξη για να βρουν τις δικές τους απαντήσεις.

…θα βλέπαμε ότι το να ανακατεύονται τα παιδιά με πράγματα, σαν μια μαθησιακή ευκαιρία στη φυσική, και όχι σαν κάτι άχρηστο.

Γιατί τα σχολεία δεν μορφώνουν;

Όταν το 1990, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, απονεμήθηκε στον John Taylor Gatto ο τίτλος του «Δασκάλου της Χρονιάς της Νέας Υόρκης» στην ομιλία αποδοχής του τίτλου που εκφώνησε, δεν αρκέστηκε σε απλές ευχαριστίες, αλλά εξαπέλυσε ένα δριμύ κατηγορώ στην συμβατική λογική που διέπει την εκπαίδευση. Μίλησε για το ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει η εκπαίδευση για το άτομο, την οικογένεια και την κοινωνία στην σύγχρονη εποχή. Δεν απευθύνθηκε μόνο στη Νέα Υόρκη και τους μαθητές του.

Είναι η εκπαίδευση χωρίς δασκάλους το μέλλον της εκπαίδευσης;

«Αν ένας καθηγητής μπορεί να αντικατασταθεί από έναν υπολογιστή, οφείλει να αντικατασταθεί»

Άρθουρ Κλαρκ, 1980

Ο Σουγκάτα Μίτρα δούλευε σε ένα σχολείο στην Ινδία, όπου προνομιούχα παιδιά δέχονταν μόρφωση από τους καλύτερα εκπαιδευμένους δασκάλους που ήταν διαθέσιμοι. Χρόνο με το χρόνο έβλεπε κάθε νέα γενιά όλο και πιο εξοικειωμένη με τις νέες τεχνολογίες, και τους γονείς τους να του λένε ότι τα δικά τους παιδιά είναι τα πιο έξυπνα και προικισμένα τις Ινδικής κοινωνίας. Έκανε στον εαυτό του λοιπόν μια ερώτηση: «Γιατί τα παιδιά των πλουσίων είναι τόσο προικισμένα;». Άραγε οι φτωχοί κάνουν κάτι λάθος;

«Είναι ανάγκη να μορφωθούν όλα τα παιδιά;»

Δυστυχώς στη χώρα μας έχουμε μια στρεβλή αντίληψη περί του σχολείου, της εκπαίδευσης και φυσικά περί της μόρφωσης.

Στο λεξικό του Τριανταφυλλίδη αναφέρονται και τα εξής στο λήμμα μόρφωση
«μόρφωση : α. πνευματική και ψυχική καλλιέργεια β. κατοχή γνώσεων.»

Άρα μόρφωση=καλλιέργεια + γνώσεις.

Ποιός όμως μορφώνει τα παιδιά;

Τα μορφώνει η οικογένεια, τα σχολεία (πρωτίστως αυτά των χαμηλών βαθμίδων), ο κοινωνικός περίγυρος, τα προσωπικά και συλλογικά βιώματα και αμέτρητα άλλα ερεθίσματα.

 

Πέντε είδη βιβλίων για να αυξήσετε την οξυδέρκειά σας

Το διάβασμα δεν είναι μόνο απασχόληση για να περάσετε δημιουργικά τον ελεύθερό σας χρόνο ή για να αποκτήσετε γνώσεις.  Πλέον έχουμε στη διάθεσή μας άφθονο υλικό για ανάγνωση, κάτι που περιορίζει το χρόνο μας για διάβασμα ουσίας. Μπορεί να μην υπάρχει χρόνος, λόγω των ρυθμών ζωής, όμως αυτός που δαπανάται για την ανάγνωση βιβλίων που καλλιεργούν την ευφυΐα και τη σοφία είναι μια εργασία με συνεχές όφελος. Υπάρχουν λοιπόν κατηγορίες βιβλίων οι οποίες εκτός από το να αυξάνουν την ευφυΐα μπορεί μακροπρόθεσμα να προσφέρουν ευημερούσα και ικανοποιητική ζωή. Σας τις παρουσιάζουμε παρακάτω.

1. Βιβλία Επιστήμης

Πολλοί τα συγχέουν με τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας. Περιλαμβάνει τα βιβλία εκείνα που αυξάνουν την αντίληψή μας για το φυσικό κόσμο. Η αξία των βιβλίων αυτών δεν προκύπτει από τις θεωρίες που διατυπώνονται και αποδεικνύουν, αλλά από την ανάπτυξη της ανθρώπινης περιέργειας και των μεθόδων μάθησης. Επίσης εμπνέουν τόσο σεβασμό όσο και κατάπληξη για το φυσικό κόσμο αλλά και την ανθρώπινη νοημοσύνη.

Κάνετε το παιδί σας (να θέλει) να διαβάσει

Δεν είναι εύκολο να κάνεις ένα παιδί να αφήσει το κινητό, τον υπολογιστή ή την τηλεόραση για χάρη του βιβλίου, το οποίο αδυνατεί να ανταγωνιστεί την ψυχαγωγία που παρέχει η τεχνολογία σήμερα. Δεν είναι, όμως, αδύνατο.

Επιλέξαμε δοκιμασμένες συμβουλές από γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδοψυχολόγους για το πώς, προσπαθώντας λίγο παραπάνω, μπορεί κανείς να βοηθήσει το παιδί του, όχι μόνο να μάθει να διαβάζει, αλλά και να θέλει να το κάνει. Η αρχή για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να γίνει από τα λογοτεχνικά βιβλία, τα οποία έχουν την ικανότητα να κερδίσουν το παιδί. Ένα παιδί που έχει μάθει να διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία μπορεί πιο εύκολα να διαβάσει και βιβλία για το σχολείο. Ως εκ τούτου, ένα παιδί που έχει μάθει να διαβάζει έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στις σχολικές εξετάσεις.