Jerome Bruner: Πώς η διδασκαλία επηρεάζει την μάθηση

Ο Τζερόμ Μπρούνερ (1915 – 2016) ήταν Αμερικανός ψυχολόγος ο οποίος έκανε σημαντικές συνεισφορές στην ανθρώπινη γνωστική ψυχολογία, στις γνωστικές θεωρίες μάθησης, στην εκπαιδευτική ψυχολογία, καθώς και στην ιστορία και στην γενική φιλοσοφία της εκπαίδευσης. Το 1939 Jerome Bruner δημοσίευσε το πρώτο του άρθρο ψυχολογίας μελετώντας την επίπτωση της αφαίρεσης του θύμου αδένα στην σεξουαλική συμπεριφορά σε θηλυκό αρουραίο. Κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου, ο Μπρούνερ υπηρέτησε στο Psychological Warfare Division αναζητώντας κοινωνικά ψυχολογικά φαινόμενα.

Μάθηση και Απόδοση

Όταν σπουδάζουμε, ο στόχος μας είναι διπλός: να αποκτήσουμε γνώσεις και ικανότητες στον τομέα που επιλέξαμε, δηλαδή να μάθουμε και να αξιοποιήσουμε τη μάθηση, δηλαδή όσα μάθαμε να φαίνονται στην απόδοσή μας (είτε στην ακαδημαϊκή μας επίδοση, είτε στη δουλειά μας).

Οι δεκαέξι συνήθειες του μυαλού

Οι «Συνήθειες του Μυαλού» (Habits of mind) είναι 16 συμπεριφορές, που χαρακτηρίζουν έξυπνους και διακεκριμένους ανθρώπους. Θεωρούνται ως δεξιότητες που σχετίζονται άμεσα με τη ζωή και είναι απαραίτητες για την επίλυση προβλημάτων και την αποτελεσματική συμμετοχή στην κοινωνία. Προάγουν το στρατηγικό συλλογισμό, την οξυδέρκεια και διορατικότητα, την επιμονή και αποφασιστικότητα, τη δημιουργικότητα και την ανάπτυξη ποικίλων δεξιοτήτων.

Edward Thorndike: Μελετητής της ψυχολογίας της μάθησης

Ο  Αμερικανός ψυχολόγος Έντουαρντ Θόρνταϊκ  (1874-1949) ασχολήθηκε τόσο με τη μελέτη της συμπεριφοράς των ζώων, όσο και τη διαδικασία της μάθησης. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για τη διατύπωση της συνειρμικής θεωρίας και για τη συνεισφορά του στον κλάδο της εκπαιδευτικής ψυχολογίας.

Αν η εκπαίδευση ήταν μάθηση θα γιορτάζαμε τα λάθη περισσότερο από τα άριστα

Αν η εκπαίδευση είχε πραγματική σχέση με την μάθηση:

– Θα αφήναμε τα παιδιά να κάνουν περισσότερες ερωτήσεις και θα τους δίναμε την κατάλληλη υποστήριξη να βρουν μόνοι τους τις απαντήσεις

– Θα βλέπαμε το βούτηγμα μπισκότων στο γάλα σαν μια επιστημονική ευκαιρία, όχι μόνο σαν σνακ!

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;

Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει καλύτερα, και αξιοποιήστε τον!

Υπάρχουν παιδιά που δείχνουν να μην είναι προορισμένα να γίνουν ο καλύτερος μαθητής ή μαθήτρια της τάξης τους. Αντίθετα, δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις σχολικές απαιτήσεις. Συχνά, οι γονείς τους αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά ως «ύποπτα» για μαθησιακές δυσκολίες ή –ακόμα πιο απλοϊκά- καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι… δεν παίρνουν τα γράμματα. Όμως πολλές φορές στις σχολικές επιδόσεις του παιδιού δεν παίζει ρόλο μόνο η αντιληπτική του ικανότητα αλλά και οι μέθοδοι με τις οποίες μεταδίδεται η γνώση. Γιατί κάθε παιδί έχει ένα δικό του τρόπο να αφομοιώσει καλύτερα τις πληροφορίες, έχει αυτό που ονομάζεται το δικό του «μαθησιακό τύπο».

Αν το παιδί είναι τύπος…

…οπτικός: Διαγράμματα, σκίτσα ή φωτογραφίες θα το βοηθήσουν πολύ στην κατανόηση του μαθήματος. Μάθετέ του να υπογραμμίζει με έντονο χρώμα τα σημαντικά κομμάτια που πρέπει να θυμάστε και, όποτε είναι εφικτό, ενισχύστε τη διαδικασία της μάθησης με σχετικά CDROM.

…ακουστικός: Η εργασία με ομάδα είναι πολύ χρήσιμη, αφού θα μπορεί να συζητάει για το μάθημα και να ακούει όσα θα πρέπει να θυμάται.

…λεκτικός: Ο προφορικός αλλά και ο γραπτός λόγος είναι το δυνατό του σημείο, γι’ αυτό προτιμά τα θεωρητικά μαθήματα, αλλά χρησιμοποιώντας τον μπορεί να εξελίξει τις ικανότητές τους και στα πιο πρακτικά.

…σειριακός: Ακολουθεί τη θεωρία βήμα βήμα χωρίς να παραλείπει τίποτα. Δώστε του τα δεδομένα και βοηθήστε το να τα βάλει σε μια σειρά για να μπορεί να τα θυμάται καλύτερα.

…σφαιρικός: Μια περίληψη του μαθήματος είναι χρήσιμη βοήθεια για να μπορέσει να το κατανοήσει λεπτομερώς. Βοηθήστε το επίσης να συνδέσει τη νέα ύλη με αυτά που ήδη έχει μάθει.

…ενεργητικός: Η συνεργασία με τους συμμαθητές του και οι συζητήσεις μαζί τους (ή μαζί με εσάς) για το μάθημα και τις πληροφορίες που διδάχτηκαν θα το βοηθήσουν πολύ.

…στοχαστικός: Βεβαιωθείτε ότι κάνει συχνά διαλείμματα στη διάρκεια της μελέτης σας και ότι προσπαθεί να μην αποστηθίζει απλώς το μάθημα αλλά να το κατανοεί σε βάθος. Εάν κρατά σημειώσεις την ώρα του μαθήματος ή γράψει μια δική του περίληψη θα βοηθηθεί επίσης στο να το μάθει καλύτερα.

…αισθητηριακός: Βρείτε χειροπιαστά και πρακτικά παραδείγματα για να το βοηθήσετε να κατανοήσει καλύτερα τις αφηρημένες έννοιες και τις θεωρίες.

…διαισθητικός: Αντιστοιχίστε τις πληροφορίες που πρέπει να μάθει με γενικότερες θεωρίες. Αφιερώστε χρόνο στην επανάληψη και επιστήσατε την προσοχή του στην πιθανότητα να κάνει λάθη από βιασύνη.

Στιλ μάθησης: επιπτώσεις στην εκπαίδευση

Η διάθεση για μάθηση είναι θέμα DNA

Μελέτη που έγινε στο Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου και στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο στις ΗΠΑ, και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality and Individual Differences, έδειξε ότι η διάθεση ενός ατόμου για μάθηση επηρεάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τα γονίδια του.

Οι επιστήμονες μελέτησαν πάνω από 13.000 δίδυμους ηλικίας 9 έως 16 ετών από έξι χώρες Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η προθυμία και η απροθυμία, ενός ατόμου για να μάθει νέα πράγματα είναι γενετική κληρονομιά. Όπως επισήμαναν το 40% – 50% των διαφορών στα κίνητρα που έχουν τα παιδιά σε σχέση με τη μάθηση, το έχουν πάρει από τους γονείς τους.

10 συμβουλές για ουσιαστική και καλύτερη μάθηση

Αν θέλετε το παιδί σας να είναι μαθητής με όλη τη σημασία της λέξης, μην περιορίζετε τη μάθηση μόνο στη σχολική τάξη. Εξάλλου η ύλη του σχολείου δεν καλύπτει όλους τους τομείς…Βοηθήστε λοιπόν το παιδί σας να ανακαλύπτει και να μαθαίνει κάθε μέρα καινούρια πράγματα, κάνοντας τη μάθηση ευχάριστη:

Οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι μάθησης ενός κειμένου

Ισχύει πάντα ότι ένας καλός βαθμός πηγαίνει στον μαθητή που έχει μάθει την ύλη και ένας κακός βαθμός στον μαθητή που απλά δεν διάβασε αρκετά;

Το νέο βιβλίο του Μπενεντίκτ Κάρεϊ, ενός δημοσιογράφου επιστήμης από τους The New York Times, αμφισβητεί την αντίληψη ότι ένας υψηλός βαθμός στις εξετάσεις σημαίνει και πραγματική μάθηση. Υποστηρίζει ότι παρότι ένας καλός βαθμός μπορεί να επιτευχθεί βραχυπρόθεσμα, όταν διαβάζεις εντατικά για ένα διαγώνισμα, το πιθανότερο είναι ότι η περισσότερη πληροφορία θα ξεχαστεί πολύ γρήγορα. Ο Κάρεϊ ισχυρίζεται ότι οι περισσότεροι μαθητές ίσως να μη χρειάζεται να διαβάσουν περισσότερο, αλλά απλά πιο έξυπνα.

Πώς µαθαίνουν οι µαθητές

1. Ενεργός συµµετοχή µαθητών

Η µάθηση απαιτεί την ενεργό και εποικοδοµητική συµµετοχή του µαθητή.

Ερευνητικά δεδοµένα.

Η µάθηση στο σχολείο απαιτεί την προσοχή των µαθητών, την παρατήρηση, την αποµνηµόνευση, την κατανόηση, τη θέση στόχων και την ανάληψη ευθύνης για την ίδια τη µάθησή τους. Αυτές τις γνωστικές δραστηριότητες δεν είναι δυνατές χωρίς την ενεργό συµµετοχή και εµπλοκή του µαθητή. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να βοηθούν τους µαθητές να είναι ενεργοί στην τάξη και να θέτουν στόχους αξιοποιώντας τη φυσική τους διάθεση για διερεύνηση, για κατανόηση νέων προγραµµάτων και για µάθηση.

Πρώιμη μάθηση: Χρειάζεται ή όχι;

Με αφορμή ένα Φεστιβάλ Επιστήμης που έγινε στην Τεχνόπολη, μία λέξη γέννησε έναν ολόκληρο συλλογισμό. Η μάθηση πρέπει να ξεκινάει από τα επτά πρώτα χρόνια της ζωής ή οφείλει να είναι πρώιμη;

Το κίνητρο κατά τη μάθηση και 10 προτάσεις ενίσχυσής του

Το κίνητρο είναι η σπίθα, η δύναμη που μας ωθεί να ασχοληθούμε με μια δραστηριότητα από την αρχή της έως την ολοκλήρωσή της. Το κίνητρο βρίσκει εφαρμογή σε όλους τους τομείς της καθημερινής μας ζωής, φυσικά και στην εκπαίδευση.

Η επιθυμία για μάθηση, η θέληση για ανακάλυψη και εξερεύνηση καθετί καινούριου χαρακτηρίζει ανέκαθεν τον άνθρωπο. Μάλιστα ο ενθουσιασμός και η περιέργεια για μάθηση είναι ιδιαίτερα έκδηλη στα παιδιά, ήδη από πολύ μικρή ηλικία. Και μιλώντας για μάθηση εννοούμε τόσο την μάθηση που λαμβάνει χώρα στην καθημερινή ζωή του παιδιού και αφορά πρακτικές, κοινωνικές, επικοινωνιακές δεξιότητες, όσο και την ακαδημαϊκή ή σχολική μάθηση.

Η σχολική μάθηση πραγματοποιείται στο περιβάλλον του σχολείου και συνεχίζεται, ή κατά πολλούς αρχίζει, στο οικογενειακό περιβάλλον. Πράγματι, η άποψη πως οι βάσεις για μια αποτελεσματική μάθηση και μελέτη ξεκινάνε απ’ το σπίτι και πως οι γονείς παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο σωστό ξεκίνημα και στη διατήρηση τους, υποστηρίζεται από πολλούς συγγραφείς και ερευνητές.

Γονείς δώστε κίνητρα στη μάθηση των παιδιών και 10 προτάσεις ενίσχυσής τους

Το κίνητρο είναι η σπίθα, η δύναμη που μας ωθεί να ασχοληθούμε με μια δραστηριότητα από την αρχή της έως την ολοκλήρωσή της. Το κίνητρο βρίσκει εφαρμογή σε όλους τους τομείς της καθημερινής μας ζωής, φυσικά και στην εκπαίδευση.

Η επιθυμία για μάθηση, η θέληση για ανακάλυψη και εξερεύνηση καθετί καινούριου χαρακτηρίζει ανέκαθεν τον άνθρωπο. Μάλιστα ο ενθουσιασμός και η περιέργεια για μάθηση είναι ιδιαίτερα έκδηλη στα παιδιά, ήδη από πολύ μικρή ηλικία. Και μιλώντας για μάθηση εννοούμε τόσο την μάθηση που λαμβάνει χώρα στην καθημερινή ζωή του παιδιού και αφορά πρακτικές, κοινωνικές, επικοινωνιακές δεξιότητες, όσο και την ακαδημαϊκή ή σχολική μάθηση.

Το κίνητρο κατά τη μάθηση και 10 προτάσεις ενίσχυσής του

Το κίνητρο είναι η σπίθα, η δύναμη που μας ωθεί να ασχοληθούμε με μια δραστηριότητα από την αρχή της έως την ολοκλήρωσή της. Το κίνητρο βρίσκει εφαρμογή σε όλους τους τομείς της καθημερινής μας ζωής, φυσικά και στην εκπαίδευση.

Η επιθυμία για μάθηση, η θέληση για ανακάλυψη και εξερεύνηση καθετί καινούριου χαρακτηρίζει ανέκαθεν τον άνθρωπο. Μάλιστα ο ενθουσιασμός και η περιέργεια για μάθηση είναι ιδιαίτερα έκδηλη στα παιδιά, ήδη από πολύ μικρή ηλικία. Και μιλώντας για μάθηση εννοούμε τόσο την μάθηση που λαμβάνει χώρα στην καθημερινή ζωή του παιδιού και αφορά πρακτικές, κοινωνικές, επικοινωνιακές δεξιότητες, όσο και την ακαδημαϊκή ή σχολική μάθηση.